Uit onderzoek blijkt dat extra vitamine A het leven kan redden van 600.000 jonge kinderen in ontwikkelingslanden. Het sterftecijfer zou kunnen dalen en het aantal gevallen van mazelen en diarree worden teruggebracht. Lees hier waarom vitamine A zo belangrijk is.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat er wereldwijd zo'n 190 miljoen kinderen onder de vijf jaar zijn met een tekort aan vitamine A. Vitamine A wordt ook wel de anti-infectie vitamine genoemd, want deze vitamine zorgt voor een goed functionerend immuunsysteem. Daarnaast speelt het een rol bij de groei, het gezichtsvermogen en de gezondheid van huid, tandvlees en haar.
Bronnen van vitamine A
Belangrijke bronnen voor vitamine A zijn lever, vis en boter. Groenten en fruit bevatten bèta-caroteen, een voorloper van vitamine A. Daarnaast wordt er in Nederland vitamine A toegevoegd aan margarine, halvarine en bak- en braadproducten.
Vitamine A in Nederland
Gegevens over de inname van vitamine A laten zien dat 20 à 30 procent van de Nederlandse bevolking mogelijk een te lage vitamine A-inname heeft. Ook een teveel aan vitamine A komt voor in Nederland, vooral bij kinderen.
Tekort aan vitamine A
Voordat er sprake is van een vitamine A-tekort moet iemand gedurende een langere tijd geen tot weinig voedingsmiddelen hebben gegeten die vitamine A of bèta-caroteen (dat door het lichaam kan worden omgezet in vitamine A) bevatten. Vitamine A zorgt voor een goede weerstand en bij een te lage inname hiervan zal de weerstand dan ook verminderen. Daarnaast kan een tekort een droge en schilferige huid en dof haar veroorzaken.
Bij een chronisch vitamine A-tekort ontstaat er een storing in het gezichtsvermogen. Nachtblindheid is hiervan het eerste symptoom. Dit kan overgaan in totale blindheid, door een ziekte die xeroftalmie wordt genoemd. Deze ziekte komt vooral voor in ontwikkelingslanden, waar een vitamine A-tekort de voornaamste oorzaak van blindheid is.
Teveel vitamine A
Te veel vitamine A kan leiden tot 'hypervitaminose A' (van het Griekse 'hyper' = te veel). Symptomen zijn onder meer gebrek aan eetlust, verminderd gezichtsvermogen, hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid, duizeligheid, spierpijn, oogafwijkingen, haarverlies en/of roodheid en schilferen van de huid. Een langdurige overdosering van vitamine A kan ontstaan als je gedurende een langere tijd meer dan 3000 microgram/dag gebruikt. Dit staat gelijk aan het eten van meer dan negen sneetjes brood met leverpastei per dag.
Een op de 10 kinderen krijgt teveel vitamine A binnen. Smeerleverworst en paté kun je daarom beter niet geven aan (jonge) kinderen.
Zwangerschap
Tijdens de zwangerschap kan een teveel aan vitamine A bij daarvoor gevoelige personen de vrucht beschadigen. Daarom wordt het gebruik van lever tijdens de zwangerschap afgeraden. Lever bevat per 100 gram namelijk al 11.000 microgram vitamine A, ver boven de veilige bovengrens van 3000 microgram per dag.
Conclusie
In ontwikkelingslanden is een tekort aan vitamine A een groot probleem. Door het verstrekken van vitamine A supplementen kan dit probleem deels worden opgelost. Echter het verstrekken van vitamine A supplementen aan kinderen die geen tekort hebben kan de kans op luchtweginfecties verhogen.